Wirtualna tożsamość umożliwia załatwienie wielu urzędowych spraw, czy dokonanie szybkich transakcji w banku. Korzystając np. z numeru PESEL, jesteś w stanie wziąć kredyt lub starać się o raty na potrzebny sprzęt RTV/AGD. Niestety, e-tożsamość ma też swoje wady, a numer PESEL może służyć przestępcom. Rozwiązaniem tego problemu zdaje się być zastrzeżenie indywidualnego numeru identyfikacyjnego. Na czym polega taka opcja i jak ją zrealizować?
Czym jest PESEL? To numer obywatela w bazie Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności. Umożliwia identyfikację konkretnej osoby, dając dostęp do wielu usług publicznych i prywatnych (m.in. bankowości elektronicznej). Może być świetnym narzędziem, ale też przekleństwem. PESEL w niepowołanych rękach to początek ogromnych problemów.
Dlaczego warto zastrzec numer PESEL?
Zastrzeganie numeru PESEL to uniemożliwienie korzystania z jego funkcjonalności w sieci oraz w realnej rzeczywistości. Co to oznacza? Osoba, która blokuje identyfikacje za pomocą PESEL-u, blokuje jednocześnie możliwość wzięcia kredytu, pożyczki, rat, zamknięcia lub otwarcia konta w banku, podjęcia innych zobowiązań finansowych lub prawnych.
Dlaczego ma to znaczenie? Otóż coraz częściej dochodzi do oszustw, polegających na wyłudzeniu danych. Oszuści mogą skorzystać z posiadania Twojego numeru PESEL, aby uzyskać określoną korzyść majątkową. Wprawdzie wyłudzenie kredytu za pomocą samego numeru identyfikacyjnego obywatela nie będzie łatwe, ale już przy użyciu np. dodatkowo danych dowodu osobistego – jak najbardziej.
Zastrzeganie PESEL-u uniemożliwi przestępcom dokonywanie jakichkolwiek działań, nawet jeżeli mają wszystkie Twoje dane. Nie wezmą pożyczki, kredytu, rat, nie podpiszą też umowy. Jeżeli dojdzie do ewentualnego wycieku danych w sieci (np. ze sklepu internetowego), nie musisz obawiać się o skutki takiej ewentualności.
Numer PESEL zawsze podany jest na dowodzie osobistym (fot. Wikimedia/gov.pl)
W jaki sposób zastrzec numer PESEL? Czy to trudne?
Zastrzeganie PESEL-u wprowadzono stosunkowo niedawno, bo w maju 2024 roku. Z danych opublikowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji wynika, że już 4 miliony Polaków zablokowało możliwość korzystania z indywidualnego numeru identyfikacyjnego obywatela. Jeżeli jeszcze tego nie zrobiłeś, nie warto czekać. Sama procedura jest intuicyjna, nie wymaga wiele czasu i zaawansowanych umiejętności informatycznych. Nie musisz też wychodzić z domu, aby ją przeprowadzić.
- Wejdź na stronę https://www.gov.pl/web/gov/zastrzez-swoj-numer-pesel-lub-cofnij-zastrzezenie i wybierz „Zastrzeż PESEL”. Możesz też skorzystać z bankowości elektronicznej lub z aplikacji mObywatel.
- Wybierz „Zastrzeż PESEL”
- Potwierdź zastrzeżenie za pomocą aplikacji mObywatel, bankowości elektronicznej lub profilu zaufanego.
- Twój numer PESEL jest już zastrzeżony. Od tego momentu nikt nie może się pod Ciebie podszyć, aby wyłudzić na Twoje dane kredyt itd.
- Pamiętaj, że w każdej chwili możesz cofnąć czynność, jeżeli będzie to konieczne.
Czytaj także: Skuteczne sposoby zdobycia dowodów rozwodowych – jak przejść przez ten etap?
Procedura, jak widać, nie jest wyjątkowo skomplikowana i nawet mniej zorientowana w nowinkach elektronicznych osoba poradzi sobie z zastrzeganiem tego rodzaju danych. Jeżeli jednak nie czujesz się na siłach obsługiwać elektronicznych systemów, PESEL możesz zastrzec też w banku lub właściwym dla Ciebie urzędzie. Pracownik określonej placówki i banku powinien pomóc Ci w przejściu kompletnej procedury, krok po kroku.
PESEL zastrzeżesz z łatwością (fot. gov.pl/opracowane przez dobreprogramy.pl)
Co zrobić, jeżeli chcesz odblokować swój PESEL?
W przypadku zablokowanego numeru PESEL, możesz mieć problem z wzięciem kredytu, rat lub z podpisaniem umowy na abonament telefoniczny. Co w takim przypadku zrobić? Najlepiej zdejmować blokadę z PESEL-u w konkretnych przypadkach. Jeżeli np. idziesz podpisać umowę na telefon u operatora telefonicznego, zdejmij blokadę przed procedurą kontroli Twojej zdolności kredytowej.
Dopiero w takim przypadku właściwa firma, organizacja czy bank będą mogły dokładnie Cię sprawdzić, a Ty będziesz mógł wziąć określone zobowiązanie finansowe. W innym przypadku, taka możliwość będzie zablokowana. Pamiętaj, że niezwłocznie po dokonaniu określonej transakcji należy ponownie zabezpieczyć swój PESEL. W ten sposób ochronisz się przed oszustami.
Pomysłodawcy zastrzegania numeru PESEL zachęcają, aby powiadomić o tej możliwości także najbliższych, w tym osoby starsze (rodziców, dziadków). Dzięki temu przestępcy będą mieli ograniczone pole manewru przy różnego rodzaju wyłudzeniach np. kredytu „na wnuczka” czy innych, często wykorzystywanych sposobów. Warto dbać o swoje cyberbezpieczeństwo, a zastrzeżenie PESEL-u to darmowy i skuteczny sposób na tego typu ochronę.
