Jaki noktowizor kupić?

Noktowizor powstał z myślą o widzeniu w ciemności. Ludzkie oczy przystosowane są do dziennego trybu życia. W momencie, gdy zaczyna brakować światła nasz główny zmysł zaczyna szwankować. Najpierw zanika umiejętność widzenia kolorów, później spada szczegółowość i ostrość widzenia, by na końcu całkowicie zapaść się w ciemność. Człowiek od zawsze podziwiał zdolność widzenia w mroku, zwierząt takich jak sowy, czy koty zastanawiając się, jak sprawić byśmy widzieli tak jak one. W roku 1926 J.L. Baird wynalazł pierwsze urządzenie poprawiające zdolność widzenia w nocy. Dalszy dynamiczny rozwój noktowizorów spowodowany był możliwościami, jakie potencjalnie mogły dać żołnierzom na polu walki. Już w 1944 roku niemieccy snajperzy prowadzili nocne działania z wykorzystaniem noktowizorów. Wraz z rozwojem komputerów, elektronicznych przetworników obrazu i wynalezieniem nowych materiałów noktowizory szybko zaczęły być coraz skuteczniejsze, mniejsze, ogólnodostępne i tańsze. Teraz praktycznie każdy może znaleźć model dla siebie i pomysł na to jak go użyć. Zastanawiasz się jaki noktowizor wybrać?

Kto wykorzystuje noktowizory?

Noktowizory są wykorzystywane m.in. przez wojsko lub oddziały paramilitarne, służby wywiadowcze, a także przez myśliwych do obserwacji otoczenia w nocy lub przy znikomym oświetleniu (np. w jaskiniach oraz ciemnych pomieszczeniach). Do zawodów chętnie wykorzystujących noktowizję dochodzą również służby leśne, straż graniczna, detektywi, przyrodnicy i pracownicy ochrony. Dzięki noktowizorom żołnierze są w stanie dostrzec swoich przeciwników bez używania dodatkowych źródeł światła, pozostając niezauważonymi. Myśliwi mogą obserwować teren bez płoszenia zwierzyny. Detektywi mogą zbierać materiał dowodowy nawet w warunkach niewystarczającej widoczności, a straż graniczna łatwo może stwierdzić czy ktoś nie próbuje przejść zielonej granicy, korzystając z osłony nocy. Zasada działania noktowizorów jest stosunkowo prosta.

Jaka jest różnica pomiędzy nokto- i termowizją?

Urządzenia wzmacniające światło o bardzo niskich wartościach (szczątkowe) do takiego, które umożliwia obserwację, nazywamy noktowizorami. Mogą one przyjmować wiele form, od monokularów, poprzez lunety, lornetki, celowniki a na peryskopach i kamerach kończąc. Zasada ich działania jest stosunkowo prosta. Światło szczątkowe pada na światłoczułą płytkę wzmacniacza obrazu, wybijając z niej elektrony, które następnie przechwycone przez kolejny sensor pozwalają na wzmocnienie obrazu o tysiące razy. W zależności od generacji proces ten może być rozbudowany, ale zasada jest mniej-więcej zawsze taka sama. Istnieją również noktowizory tzw. cyfrowe, które posiadają matrycę CMOS, z której obraz jest cyfrowo przetwarzany.

Termowizja to technologia służąca do wykrywania i obserwacji obiektów o temperaturze wyższej lub niższej od temperatury otoczenia oraz takich, które mają tę samą temperaturę, ale różną  termoemisyjności. Prościej mówiąc umożliwia zobaczenie każdego obiektu wydzielającego ciepło, jak zwierzęta, ludzie, maszyny, elektronika, ogień i wiele, wiele innych za pomocą przetworzenia niewidzialnego promieniowania podczerwonego w widzialne dla człowieka światło. Różnice temperatury mogą być obrazowane za pomocą odcieni np. szarości lub za pomocą wielu kolorów. Termowizory również stają się coraz tańsze i coraz łatwiej dostępne na rynku cywilnym. Od paru lat można kupić kamery termowizyjne do smartfonów, które, choć niskiej rozdzielczości pozwalają prowadzić obserwację termowizyjną.

Noktowizor – jaki wybrać?

Wybór odpowiedniego noktowizora uzależniony jest m.in. od jego wykorzystania. Inny noktowizor potrzebuje żołnierz, inny myśliwy czy detektyw. Inaczej użyjemy noktowizora obserwując obszar z ambony a inaczej chcąc przemieszczać się w ciemności. No i oczywiście cena… Poniżej przedstawiamy wskazówki dla poszczególnych zastosowań

Jaki noktowizor do obserwacji?

Noktowizory w postaci lunet czy też lornetek z dużym przybliżeniem mają wąski kąt widzenia. Przybliżenie umożliwia dostrzeżenie drobnych szczegółów obserwowanego obszaru. Noktowizory w postaci lunety mają często mocowanie do statywu lub szyny montażowej. Należy jednak pamiętać, że zasięg widzenia noktowizora można poprawić, używając oświetlacza podczerwieni. Wiele z modeli wyposażonych jest we wbudowany oświetlacz, którego siła świecenia może być regulowana, a same diody o długości fali >905 nm niewidoczne dla ludzkiego oka.

Jaki do przemieszczania się?

Urządzenia wykorzystywane do przemieszczania się najczęściej wyposażone są w systemy montażu bezpośrednio na głowę lub hełm. Istotną cechą tych noktowizorów są ich niewielkie rozmiary, niska waga. Noktowizory montowane na hełmach można podzielić na monokulary, urządzenia z podwójnym okularem i jednym obiektywem oraz podwójne systemy z niezależnym obrazem dla lewego i prawego oka. Te ostatnie dają najlepsze odczucie odległości i przestrzeni, ale nie ma możliwości przejścia w widzenie normalne za pomocą nieuzbrojonego oka, tak jak jest to możliwe w monokularach. Wewnątrz przemieszczeń  nie pomaga zoom, a nawet bardzo przeszkadza, stąd też nie jest stosowane powiększenie w noktowizorach z takim przeznaczeniem. Oferują one stosunkowo szerokie pole widzenia i niewielką wartość dla  parametru minimalnej odległości obserwacji.

Jaki noktowizor cyfrowy?

Oddzielną kategorią noktowizorów są tak zwane noktowizory cyfrowe. Urządzenia te charakteryzują się bardzo dobrym stosunkiem jakości do ceny. Noktowizory cyfrowe radzą sobie bardzo dobrze w warunkach szczątkowego oświetlenia, jak również z własnym oświetlaczem IR. Ciekawostką jest ich całkowita odporność na uszkodzenie wpływem silnego oświetlenia. Wynika to z tego, że urządzenia te nie mają typowego wzmacniacza obrazu, jak np. w Generacji 1+ czy 2. W urządzeniach cyfrowych wykorzystywany jest sensor CMOS. Dodatkowym atutem jest zoom cyfrowy, regulacja wzmocnienia obrazu, czy też wbudowany rejestrator video, a to wszystko w rozsądnych cenach, które są nieosiągalne dla klasycznych konstrukcji – dla przykładu noktowizor cyfrowy Pulsar NV Recon X870 kosztuje nieco ponad 3800 zł.

A może noktowizory generacji 1, 1+ i 2?

Najtańsze i najpowszechniej spotykane w ofertach sklepów noktowizory to generacja 1. Ceny najprostszych modeli zaczynają się od 400 zł, jednakże urządzenia znacząco ustępują jakością obrazu swoim droższym odpowiednikom. Generacja 1+ 2400 zł i wzwyż,  a generacja 2 to ceny od 8000 zl. To czy nasz nowy noktowizor będzie kosztował 400, czy 12000 zł zależy od tego, jak chcemy go wykorzystać. Należy zachować ostrożność użytkując noktowizory z 1, jak i 2 generacji ze względu na wrażliwość na silne światło, które może nieodwracalnie uszkodzić urządzenie lub znacząco skrócić jego żywotność. Żywotność? Tak, urządzenia te przewidziane są na dany czas pracy, po czym wzmocnienie obrazu zaczyna nieodwracalnie słabnąć. Wynika to ze sposobu, w jaki światło zostaje wzmocnione. Pojedynczy foton padając na płytkę, lub wpadając do kanaliku wybija elektrony, które następnie trafiają na kolejny sensor, zamieniający je w obraz.

Nowoczesne urządzenia 3 generacji i wyższych są chronione przed wpływem silnego światła oraz posiadają automatyczną regulację siły wzmocnienia, co zabezpiecza użytkownika przed oślepieniem po skierowaniu na silne źródło światła.

Jak sami widzicie noktowizor noktowizorowi nierówny i należy porządnie przemyśleć swój zakup. Jest również wiele aspektów nieporuszonych w tym artykule, ale istotnych dlatego zapraszamy do kontaktu z naszymi technikami, którzy pomogą wybrać model dla każdego.

Michał Nosowski

– doradca w zakresie urządzeń do inwigilacji i kontrinwigilacji, praktyk wykrywania oraz ekspert w zakresie survivalu.