kobieta szpieg - Mata Hari

Kobieta szpieg: Mata Hari

Na scenach całej Europy Mata Hari występowała półnago, euforycznym tańcem oddając hołd pierwotnym bogom. Poza sceną zdobywała względy wysoko postawionych mężczyzn. Zaledwie kilkanaście lat po swoim debiucie stanęła przed zupełnie inną publika – plutonem egzekucyjnym. Co poszło nie tak i kim tam naprawdę była najsłynniejsza kobieta szpieg w historii?

Margaretha Gertruda Zelle – holenderska rozwódka

Mata Hari to po malajsku Oko Poranku. Już samo jej imię wywołało nastrój tajemnicy. Naprawdę nazywała się Margaretha Gertruda Zelle. Urodziła się 7 sierpnia 1876 w prowincjonalnym Leeuwarden w Holandii. Jeden ze sklepików w tej dawnej stolicy Fryzji był prowadzony przez ojca Margaret, Adama Zelle. Ojciec nie szczędził córce luksusów. To dzięki niemu mogła ulegać swoim wyszukanym potrzebom od najmłodszych lat. Już, jako dziecko wiedziała, że osiągnie coś wielkiego. Według znajomych, bardzo się wyróżniała. Jeden z przyjaciół nazwał ją orchideą wśród żonkili. Jej życiowe kłopoty skumulowały się w jednym czasie…

Biznes ojca splajtował, majątek został wyprzedany, a sam ojciec zniknął. Niedługo potem zmarła jej matka. Margaret miała wtedy 13 lat, kiedy została zupełnie sama na świecie. Młoda kobieta w tamtym czasie mogła albo wyuczyć się zawodu albo znaleźć męża, który będzie ją utrzymywał. Siedemnastoletnia Margaret wdała się w romans z dyrektorem, w wyniku, czego po głośnym skandalu została wyrzucona ze szkoły. Wtedy rozpoczęła poszukiwania męża… w gazecie. Odpowiedziała na anons oficera z Holenderskich Indii, Rudolfa, a po kilku miesiącach byli już po ślubie. Margareta miała wtedy 18 lat, Rudolf ponad 40 i spokojnie mógłby być jej ojcem. Wyjechali do Jawy, gdzie urodziła mu dwójkę dzieci. Margaret zdecydowanie bardziej od zajmowania się potomstwem interesowało życie towarzyskie i nauka orientalnych tańców. Nie dziwi fakt, że swoim temperamentem i zamiłowaniem do flirtów wzbudzała u męża zazdrość. Wbrew pozorom, był to dla niej bardzo trudny czas. Zazdrosny, znęcający się nad nią mąż, śmierć syna, choroba weneryczna przelały szale goryczy. Postanowiła odejść.

Mata Hari – hinduska tancerka

Margareta doświadczyła w swoim życiu wiele cierpienia. By przetrwać zagłębiała się w malajską kulturę i historię. Decyzja o rozwodzie była bardzo nietypowym zachowaniem w tamtych czasach. W wyniku rozwodu straciła opiekę nad córką, której już nigdy nie miała okazji zobaczyć.  Po rozstaniu trafiła do Paryża, gdzie jak potem stwierdziła „trafiają wszystkie zbłąkane żony”. Miała prawie 30 lat i była bardzo zdeterminowana. Bez zawodu, męża, dzieci i pieniędzy próbowała odnaleźć się w nowej rzeczywistości.

Szybko znalazła opiekuna, pracowała, jako modelka, uczyła jeździć konno. Szukała tożsamości scenicznej, a orientalizm był w modzie. Margaret przekonała właściciela teatru, że jest hinduską tancerką i tak zaczęła się jej przygoda ze sceną. I wtedy to właśnie powstała Mata Hari. Jej występy były hipnotyczne, ale mocno szokujące paryskie towarzystwo. Okazyjnie trudniła się również ekskluzywną prostytucją, lub jak to wtedy się nazywało była kurtyzaną. Mężczyźni rywalizowali o jej względy, mieszkała w pałacach i nosiła klejnoty.

Mata Hari – kobieta szpieg

Wiele młodych kobiet naśladowało ją i nie była już wtedy jedyna hinduską tancerką. W wieku 40 lat jej gwiazda zaczęła blaknąć, a angaże były coraz rzadsze. Przez nadwagę i trudny charakter odmówiono jej ważnej roli Kleopatry.

Wiosną 1914 roku kontynent zapełnił się młodymi oficerami, zbliżała się wojna. Mata Hari nie była lojalna wobec żadnego kraju czy mężczyzny, a jedynie wobec siebie. Jej losy podczas wojny są niejasne. Źródła wzajemnie sobie zaprzeczają. Sprzeczności pojawiają się w kwestii kolejności, w jakiej Mata Hari nawiązywała współpracę z wywiadem niemieckim i francuskim.

Pod pseudonimem H-21 pracowała dla Niemców, jednocześnie pracując również na rzecz wywiadu francuskiego. Jej poczynaniami zaczęli interesować się również panowie z brytyjskiego Intelligence Service.  Na pewno nie była kobiecą wersją Jamesa Bonda. Była tancerką i tak traktowała szpiegostwo. Z jej punktu widzenia wojna była fascynującym przedstawieniem teatralnym. W 1916 roku została pomyłkowo aresztowana przez Anglików. Francuzi w potajemnych kontaktach z kolegami z Wysp Brytyjskich definitywnie odcięli się od niej i był to dla niej wyrok śmierci. Mata Hari stała się niepotrzebnym szpiegiem przeznaczona do usunięcia. Ponadto, Francuzi potrzebowali społecznego dowodu na to, że Francja wygrywa wojnę. Propagandowy proces byłej niemieckiej agentki idealnie się do tego celu nadawał. Matę Hari skazano na śmierć. Została stracona 15 października 1917 roku z rąk plutonu egzekucyjnego. Uśmiechnęła się i podziękowała żołnierzom.  Z 12 strzelców aż 9 spudłowało.

Legenda Maty Hari – kobiety szpiega kwitła w chwili jej egzekucji i rosła po jej śmierci. Owiane tajemnica losy Margareth Gertrudy Zelle nadal są fascynujące tak samo jak prawda o jej życiu.

Tagi: , .

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *