Internet pełen jest czyhających zagrożeń i oszustów. Niektórzy próbują wyłudzić dane lub środki podstępem, inni używają do tego specjalnego złośliwego oprogramowania zwanego malware. Czym tak naprawdę jest tego typu narzędzie i jakie zagrożenia ze sobą niesie? W jaki sposób możesz się nim zarazić i jak się chronić przed ewentualnymi skutkami takiej sytuacji? Zachęcamy do zapoznania się z naszym kompleksowym poradnikiem.
Malware utożsamiane jest najczęściej z wirusem komputerowym. Pojęcia te nie są jednak jednoznaczne. Złośliwym oprogramowaniem może być bowiem zarówno wspomniany wirus, jak i np. spełniający konkretną rolę Keylogger.
Czym jest malware?
Nazwa malware pochodzi od połączenia dwóch angielskich słów czyli malicious (oznaczające słowo „złośliwy”) i software (czyli „oprogramowanie”). Określeniem tym oznacza się wszelkiego rodzaju programy komputerowe, których działanie jest niepożądane dla użytkownika danego sprzętu, wywołując wiele szkodliwych działań jak np. otwieranie programów z zewnątrz, SPAM, rejestrowanie działań użytkownika (tak funkcjonuje np. szpieg komputera) albo innych skutków.
Nowoczesne malware potrafi wyrządzić naprawdę wiele nieprzyjemnych rzeczy, doprowadzając m.in. do utraty życiowych oszczędności. Co ważne, nowoczesne oprogramowanie w złośliwej formule może pracować nie tylko na komputerach, ale też tabletach czy smartfonach. Tworzący malware programiści tworzą coraz bardziej zaawansowane systemy, dzielące się na różne grupy. Jakie powinieneś znać?
Najpopularniejsze rodzaje malware – co warto o nich wiedzieć?
Oto kilka najpopularniejszych rodzajów złośliwego oprogramowania, które może wpływać na Twoje bezpieczeństwo, komfort korzystania z urządzenia elektronicznego, a także treści, które wyświetlają się na ekranie smartfona lub monitora. Pamiętaj, że w niektórych przypadkach malware może działać np. jak podsłuch na telefon, dając osobie z zewnątrz dostęp do podsłuchiwania Twoich prywatnych rozmów telefonicznych.
- Wirusy – programy, których cechą charakterystyczną jest błyskawiczne mnożenie się na sprzęcie ofiary.
- Robaki – nie wymagają programu-żywiciela jak wspomniane wcześniej wirusy. Mogą zainfekować się przez komunikator lub pocztę elektroniczną.
- Konie trojańskie – to software, który podszywa się pod popularne i znane oprogramowanie. Mogą wykonywać wiele niebezpiecznych operacji i należą do najgroźniejszych rodzajów malware.
- Spyware – to oprogramowanie szpiegowskie. Może to być np. podsłuch na telefon. Spyware umożliwia użytkownikowi pełną kontrolę nad Twoimi poczynaniami na komputerze – podsłuchiwanie, podglądanie, przeglądanie historii pobieranych lub otwieranych plików. Pełna inwigilacja.
- Keylogger – to aplikacja, która zapisuje wszystkie polecenia wydawane za pomocą klawiatury, myszy itd. Dzięki temu osoba trzecia ma pełen dostęp np. do haseł czy loginów używanych na zainfekowanym sprzęcie.
- Rookit – ten rodzaj aplikacji złośliwych jest niezwykle groźny. W przeciwieństwie do wyżej wymienionych, atakuje on m.in. kod systemu operacyjnego, dzięki czemu wyjątkowo trudno go rozpoznać. Jest zaawansowany i może doprowadzić do pełnej inwigilacji użytkownika lub złamania kodu bezpieczeństwa.
- Ransomware – malware, które ma na celu wymuszanie okupu np. żąda opłaty za odblokowanie dostępu do komputera.
To oczywiście tylko część oprogramowania malware, które na ten moment funkcjonuje na rynku. Jakie zagrożenie niesie ze sobą posiadanie powyższych rodzajów aplikacji na swoim sprzęcie elektronicznym?
Malware może aktywować się podczas zakupów internetowych (fot. pixabay.com)
ZOBACZ TEŻ: Jak zabezpieczyć swój dom letniskowy przed włamaniem?
Jakie zagrożenie niesie tego typu oprogramowanie?
Malware jest niestety istotnym zagrożeniem dla użytkowników, a jego działanie może być fatalne w skutkach. Do najmniej groźnych, ale także bardzo uciążliwych skutków infekcji zaliczamy między innymi ciągły SPAM na skrzynkach pocztowych czy komunikatorach, bardzo powolne działanie systemu bezustanne restarty urządzenia elektronicznego (jak np. przy wirusach czy robakach), wyświetlające się reklamy w przeglądarkach czy nawet na pulpicie, utrudniona możliwość korzystania z ulubionych aplikacji oraz konieczność wymiany całego systemu operacyjnego na nowy.
Powyższe nie oznaczają jednak wymiernych strat, a wyłącznie szkodę na nerwach. Najgroźniejsze w skutkach są te aplikacje, które mogą doprowadzić np. do utraty oszczędności. Działanie malware polega często na uzyskaniu dostępu do konta bankowego i wyczyszczenie go ze wszystkich środków. Cyberprzestępcy używają złośliwego oprogramowania również do kradzieży danych osobowych i sprzedaży ich na czarnym rynku oraz do pełnej inwigilacji. Niekiedy włączają oni kamery na wyposażeniu komputera, a później szantażują użytkownika posiadaniem możliwie najbardziej kompromitujących nagrań.
Działanie malware może oznaczać więc utratę prywatności, patentów firmowych czy danych przedsiębiorstwa (oraz innych tajemnic), problemy z działaniem sprzętu oraz stratę zaoszczędzonych środków finansowych (to dotyczy też internetowych kantorów czy np. kryptowalut). Przed tym szkodliwym oprogramowaniem koniecznie trzeba się chronić. W jaki sposób? Na początku powinieneś wiedzieć jak możesz zarazić się malware.
Działanie złośliwego oprogramowania może sprawić, że przestępca będzie miał dostęp do wszystkich plików na Twoim sprzęcie (fot. pixabay.com)
Jak możesz zarazić się złośliwym oprogramowaniem?
Istnieje kilka najpopularniejszych dróg zarażenia się złośliwym oprogramowaniem. Przede wszystkim najczęściej nasz komputer pobiera malware przy naszej wymiernej pomocy. Zazwyczaj dzieje się to poprzez odwiedzanie niesprawdzonych i podejrzanych stron internetowych, otwieranie plików niewiadomego pochodzenia lub w trakcie wyświetlania obrazów czy innych załączników z poczty elektronicznej.
Druga droga do zarażenia się złośliwym oprogramowaniem pochodzi od nieznanych sieci WiFi. Logując się do otwartego hotspota, którego pochodzenia nie jesteśmy w stanie zweryfikować wystawiamy się praktycznie jak na patelni. To nie wszystko. Cyberprzestępca może z pomocą oprogramowania przejąć później kontrolę nad naszą siecią, a co za tym idzie – innymi urządzeniami domowymi, które pod WiFi są podpięte.
Niestety, zdarza się też zarażenie poprzez ściąganie plików, które w teorii wysyłają nam znajomi lub rodzina. Jeżeli haker przejmie kontrolę nad komputerem znajomej osoby, stara się zainfekować kolejnych ludzi wysyłając im taką formę oprogramowania poprzez najpopularniejsze komunikatory internetowe, pocztę mailową lub MMS. Lepiej więc zweryfikować najpierw, czy rzeczywiście znajomy wysłał nam dany plik.
W jaki sposób chronić się przed malware?
Istnieje kilka sposobów na skuteczną ochronę. Po pierwsze pamiętaj, aby nie pobierać plików z nieznanych źródeł lub od podejrzanych osób. Unikaj pirackiego oprogramowania – to nie tylko niezgodne z prawem postępowanie, ale też ogromne zagrożenie pobrania malware. To jednak nie wszystko. Zabezpiecz swoją sieć WiFi dobrym hasłem (ze znakami specjalnymi) oraz unikaj niesprawdzonych sieci i hotspotów, które mogą nieść ze sobą ryzyko „zakażenia”.
Koniecznie chroń się przed malware! (fot. pixabay.com)
Pamiętaj, aby zawsze mieć aktualny program wirusowy, firewall, a także nakładki do systemu operacyjnego (pobierane wyłącznie z oficjalnego źródła), które blokują działanie złośliwych i szkodliwych aplikacji. Staraj się obserwować także swój sprzęt i skanuj go pod kątem obecności malware przynajmniej raz w miesiącu.
Nie wchodź też na podejrzane strony internetowe (nawet z trybu incognito), a podejrzane wiadomości od znajomych zawsze weryfikuj. Nie podawaj również żadnych danych czy haseł na niesprawdzonych serwisach i portalach społecznościowych.
Oczywiście, nigdy nie jesteś w stanie w stu procentach ochronić się przed zarażeniem malware. Z tego względu zawsze miej oko na działanie Twojego urządzenia. Jeżeli zauważysz jakiekolwiek podejrzane aktywności – oddaj sprzęt do serwisu, aby zweryfikować czy posiadasz złośliwą aplikację i ewentualnie ją usunąć.
