Szantaż to zjawisko, które może dotknąć każdego i w każdym miejscu – w domu, w pracy w przestrzeni publicznej czy w rzeczywistości wirtualnej jaką jest np. Internet. Choć z zasady, czynności określane mianem szantażu są niezgodne z prawem, wielu poszkodowanych ma problem z dochodzeniem swoich praw. Dlaczego tak się dzieje? Jak działają szantażyści i jak z nimi walczyć?
Przede wszystkim, szantaż jest trudny do udowodnienia. Z tego względu musisz przestrzegać pewnych zasad, aby utrudnić szantażyście proceder i wyciągnąć wobec niego konsekwencje prawne.
Czym jest szantaż?
Szantażem określa się próbę przymuszenia konkretnej osoby lub grupy osób do wykonania lub zaniechania określonych działań. Przestępca do realizacji celu wykorzystuje różnego rodzaju techniki, takie jak bezprawne groźby zastosowania przemocy lub ujawnienia informacji, które mogłyby w dużym stopniu zaszkodzić ofierze – np. ją skompromitować publicznie.
Choć polski Kodeks Karny, nie posługuje się wprost pojęciem szantażu, to nie oznacza to jednak, że osoby korzystające z tej formy wywierania nacisku mogą się czuć bezkarnie. Czyn spełniający znamiona szantażu, mieści się w definicji występku, opisanego w Art. 191 § 1. Kodeksu Karnego – “Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”
Warto wiedzieć, że nawet samo formułowanie pogróżek podlega karze, a z wniesieniem oskarżenia nie trzeba czekać do ich realizacji. Jeśli tak się jednak stanie, ofiara oprócz ukarania szantażysty, może żądać m.in. zadośćuczynienia czy usunięcia skutków jego działań.
Szantaż to forma przemocy, która objawia się m.in. osaczeniem ofiary przez groźby karalne w celu wyłudzenia określonej korzyści (fot. pixabay.com)
Szantaż emocjonalny – groźna broń manipulatora
Jedną z najniebezpieczniejszych form szantażu jest szantaż emocjonalny. Jego siła polega na wykorzystywaniu uczuć i emocji ofiary, która często nie zdaje sobie sprawy z tego, że podlega szantażowi. Szantażysta może bowiem stosować różne techniki. Jakie?
- Prokurator – sprawca doskonale wie, czego chce. Formułuje swoje groźby jawnie i zapowiada ich spełnienie. Jest agresywny, jeśli ofiara nie spełnia jego wymagań, dlatego przy tej formie szantażu często pojawia się strach i napięcie.
- Biczownik – podmiotem pogróżek, w tym przypadku nie jest ofiara, ale sam szantażysta. Wmawia on ofierze, że jeśli ta nie spełni jego roszczeń, zrobi on sobie krzywdę (np. popełni samobójstwo), wpędzając ją tym samym w poczucie winy.
- Cierpiętnik – działa on w podobny sposób, co Biczownik. Obwinia drugą osobę za swoje cierpienia i niepowodzenia, uważając siebie za ofiarę. Cierpiętnicy chcą, aby życie ich ofiar kręciło się wyłącznie wokół nich, tak by móc dalej wpędzać je poczucie winy.
- Kusiciel – wydaje się troszczyć o swoją ofiarę, obiecując jej wybrane przywileje (miłość, pieniądze, karierę) w zamian za spełnienie roszczeń. Jednak ofiarę Kusiciela, zamiast obiecywanej nagrody, zwykle czekają kolejne wymagania i warunki.
Szantaż emocjonalny to forma przemocy – ofiara szantażysty, narażona jest na stres, strach i poczucie winy, które często utrudniają jej wyrwanie się toksycznej sytuacji i podjęcie walki.
Szantaż i mobbing w pracy
Zachowanie szantażysty w pracy może przybierać różne formy. Jedną z najpopularniejszych strategii jest utrudnianie pracownikowi odejścia z pracy. Niskie bezrobocie i korzystna koniunktura gospodarcza sprawiły, że pracownicy chętniej szukają nowych możliwości rozwoju. Dla części zatrudniających, jedyną szansą na ich zatrzymanie jest właśnie szantaż.
Przełożeni próbują wtedy wpędzić pracownika w poczucie winy, twierdząc, że po latach pracy jest im coś winien, że bez niego dział lub firma się rozpadnie lub inni pracownicy odejdą. Bywa również, że np. po zwolnieniu, to pracownik szantażuje pracodawcę, grożąc ujawnieniem tajemnic służbowych czy zniszczeniem wizerunku.
Związane z szantażem groźby są także jednym z narzędzi mobbingu, czyli długotrwałego, uporczywego prześladowania i stosowania przemocy psychicznej wobec pracownika.
Co robić, gdy dotknie nas szantaż?
Podstawą walki z szantażem jest rozpoznanie manipulacji. Jeśli przełożony czy bliska nam osoba często wpędza nas w poczucie winy lub stawia przed nami warunki ograniczające naszą wolność, zastanówmy się, czy nie jesteśmy ofiarą szantażu. W takiej sytuacji, nie pozwólmy sobą sterować – bądźmy asertywni i ćwiczymy umiejętność powiedzenia “nie”.
Co jeśli szantaż zaczyna przybierać niebezpieczną formę? Wtedy warto rozważyć zgłoszenie sprawy do organów ścigania. Długotrwała presja może bowiem prowadzić do problemów emocjonalnych, spadku własnej wartości i depresji.
Walka z oprawcą będzie skuteczniejsza, jeśli uda nam się udokumentować groźby. W tym celu można wypróbować np. dyktafon w breloczku, który dzięki realistycznemu kamuflażowi i czułemu mikrofonowi, jest w stanie dostarczyć wysokiej jakości nagrań. Przed przystąpieniem do działania radzimy skonsultować się z prawnikiem i przeczytać nasz tekst Nagrywanie rozmów, a prawo.
Możemy udowodnić szantaż używając do tego ukrytych urządzeń nagrywających takich jak dyktafon w breloku (fot. materiały własne)
Jeśli ze względu na łączące nas z szantażystą relacje, nie czujemy się na siłach do podjęcia działań, warto zwrócić się o pomoc, do specjalisty, np. psychologa.
Przed szantażem trzeba się bronić, nie można pokazywać, że oprawca może robić z nami co chce. Mamy teraz ogólny dostęp do dobrego sprzętu, jak dyktafony szpiegowskie. Coś takiego trudno wykryć, a może nam oszczędzić przykrości.
Witam jestem szantażowany A policja nie chce nic zrobić mówią tylko ze mam ignorować to .Potrzebuje to bardzo i to bardzo szybko załatwić mam bardzo nie wiele czasu
gnębienia, czy szantaże są dziś na porządku dziennym często spowodowane zadłuzeniem ze strony obywatela w takich ciężkich sytuacjach, jak u wielu ludzi tracących pracę, nie mają z czego opłacić czynsz, czy prąd, a nawet sam telefon, czy inne
Teraz jestem ofiarą szantażu . Czuję się okropnie. Nikomu tego nie życzę, nawet największemu wrogowi tego co przeżywam i z jak wielkiemu strachowi nie mogę się poddawać , bo inaczej jestem przegrana
Ktoś szantarzuje mnie ze ujawni moje zdjęcia intymne znajomym i rodzinie. Wymusza spotkania i chce pieniedzy. Co robic w tej sytuacji. Czy jest szansa by nie mieszać w to rodziny?
Znam ten bol
Zgłosić to na policję i się nie poddawać. Walczyć. Przecież jakby udostępnił te zdjęcia z Pani wizerunkiem to może odpowiadać za rozpowszechnianie osobistych treści bez zgody ich właściciela. Trzeba pokazać temu gościowi że Pani się tego nie obawia i że on nie jest górą. Ja też jestem szantażowana i jak do tej pory wszystko obraca się przeciwko oprawcy.
Jestem szatarzowana vo mam zrobić ja juz nie wytrzymuje psychicznie
Przez mojego byłego partnera straciłam dobrą pracę.Ciagle chciał.żebym brała.zwolnienia lekarskie urlopy na żądanie inaczej byl zly i sie obrażał.Sam jakiś czas nie pracował .Powoli zaczął mnie namawiać na branie chwilówek,kredytów i konsolidacji,zmanipulował cała moja rodzine,chciał żebym i od nich pożyczala dla niego .Nie mówiąc już o tym sam był bardzo zadlużony.Manipulowal mną i szantażowal finansowo ponad 5 lat ,również w sieciach komórkowych było tego już bardzo dużo ,nie miałam już siły na nic same stresy ,nie chciałam to jeszcze pakować bo przestały spłacać raty chociaż obiecał ,że nawet jak się rozstaniemy to spłaci wszystko ,doszło do dnia wyrzucenia bo z domu ,jednak nie dotrzymał słowa zostawił mi prawie 50 tyś do spłacenia ,zglaszalam sprawę na policję ,sąd odrzucił sprawę .Chciałam się zapytać czy naprawdę na takich oszustów nie ma kary i ściągnięcia długu ? Dodam ,że mam zobowiązanie splaty kredytu podpisane przez niego .Jego byle też mają duże długi przez niego ,odzywają się kolejne ofiary ,że nie oddał im pożyczonej sporej sumy pieniędzy ,ale nie chcą rozgłosu .Proszę o pomoc
Też jestem szantażowany i naprawdę nie wiem co mam zrobić , bo zaczynam mieć głupie myśli !
Mnie szantażuje osoba wykorzystująca swoje stanowisko grożąc że bedę musiał opuścić użytkowane pomieszczenia jeśli nie będę robił za darmo tego co mi każe -chodzi o prace budowlano porządkowe
Szantaż może zrujnować życie . Mój mąż szantażuje mnie od kilku lat do tego stopnia iż nie jestem już w stanie pracować zawodowo i popadlam w depresje strach do tego stopnia iż jestem na rencie a on nadal stosuje szantaż emocjonalny . Uzależnia dawanie mi pieniędzy na życie opłaty itp. w zamian za seks . Jest seksoholikiem . kiedy mu odmowie zamienia się w tyrana , zabiera z domu oszczędności i się wyprowadza. Obwinia mnie za całe zło . Chodzę do psychologa na terapie i dopiero uświadomiłam sobie skąd moja depresja. Mąż teraz obwinia terapeutę i mnie nadal. Jest bardzo wulgarny . Jest alkoholikiem i za to mnie tez obwinia , nie szanuje , szantażuje . Czy powinnam to gdzies zgłosić ?
Wczoraj zostałem za szatowany jak nie zapłacę pieniędzy to opoblikuie moie filmik w którym widać moie intymne miesiąca nie wiem co mam teraz zrobić może ktoś pomorze.
Tez jestem szantażowany od jakiegos czasu. Przez moj głupi błąd i słabość spowodowaną wypiciem paru drinków a także podczas beznadziejnej sytuacji w której się znajduje dałem się naciągnąć na własne dane oraz intymne zdjęcie. Po paru dniach zacząłem być szantażowany. I tak to już trwa, musiałem płacić za milczenie. Teraz się boje co dalej. Boje się Że stracę rodzine, ze ja skrzywdzę. Żyć mi się nie chce już … nie mal każda minuta jest przepełniona strachem. Nie moge tego już znieść ;( chce by to się skończyło
Babcia mi umarła i mama każe wrócić szybko żeby obgadac kwestie pogrzebowe bo w przeciwnym razie nie dostanę kolacji rozumiem cię
Jestem Świadkiem Jehowy i wyrzucono mnie ze zboru bo pozwolono wykorzystywać dziewczynę 16 letnią 4 lata już to trwa więc jak zacząłem o tym mówić to mnie oddalono że zboru.Teraz mnie tzw. starszy zboru szantażuje że jak nie przeproszę osoby która wykorzystuje Agnieszkę M z Bolesławca za to że dałem mu w ryja to nie zostanę przywrócony do zboru.
A ja mam w***e , ktoś mnie też szantażuje że udostępni mój wizerunek z członkiem jesli nie wpłacę 8000 zł , byłem na policji i mam nic nie robić bo będzie miał mnie w garści, skur… Są z wybrzeża, żona i rodzina wie bo im powiedziałem jak ma się sprawa, co ma być to będzie… Co mają to nie usuną, FB poinformowałem i inne platformy także…
Witaj, mam tą samą sytuację ale nikogo nie poinformowałem, boję się. Jak skończyła się twoilja historia? Pomóż
I jak skończyła się twoja historia
Mam taką samą sytuację co robic zgłaszać to .. nie wiem co robic
Mam to samo 4 miesiące to już trwa boje się że udostępni nagranie że mną z moim gołym członkiem i ciągle mnie oszukuje że usunie film i chce pieniądze co miesiąc lub co tydzień co mam z tym zrobić pomocy!!!