Jak zostać tajnym agentem? – zarobki i praca w wywiadzie

Jesteś towarzyski? Potrafisz zachować „zimną krew”, nawet w najbardziej kryzysowych sytuacjach? Gdy otrzymujesz zadanie, zrobisz wszystko, by je wykonać? Bez problemu rozpoznajesz uczucia innych? Wiesz, jak wywierać wpływ na ludzi, by osiągnąć swój cel? Jeśli odpowiedziałeś twierdząco na te pytania, gratulujemy! Jesteś posiadaczem cech, które charakteryzują szpiega doskonałego.

Osobowość, to jednak nie wszystko. By pracować, dla Agencji Wywiadu, musisz przejść wieloetapowe kwalifikacje, w trakcie których prześwietlone zostaną Twoje umiejętności, wygląd, fizyczny i psychiczny stan zdrowia oraz przeszłość, zarówno Twoja, jak i Twoich bliskich.

W tym artykule opisujemy krok po kroku procedurę jak zostać tajnym agentem.

Czym zajmuje się Agencja Wywiadu?

Agencja Wywiadu (AW), to elitarna jednostka państwowa, której misją jest zdobywanie, analiza i przekazywanie najważniejszym organom państwowym unikalnych informacji, które mogą mieć kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa Polski i jej pozycji na arenie międzynarodowej.

Oprócz tego, AW rozpoznaje i przeciwdziała zagrożeniom uderzającym w niepodległość i obronność kraju, zapewnia bezpieczną (szyfrowaną) łączność z placówkami dyplomatycznymi, a także walczy z terroryzmem i międzynarodowymi grupami przestępczymi. Charakterystykę pracy AW, najlepiej oddają hasła, którymi się ona posługuje: „W cieniu dla Niepodległej” oraz „Agencja Wywiadu – więcej niż Służba”.

W swojej pracy Agencja korzysta z różnych źródeł – zarówno jawnych, ogólnodostępnych informacji, jak i niejawnych, które można zdobyć jedynie za pomocą technik wywiadowczych.

Funkcjonariusze AW są zatem uprawnieni do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz analityczno-informacyjnych. Co to oznacza w praktyce?

Agenci Wywiadu mogą m.in. :

• prowadzić kontrolę operacyjną – niejawne kontrolować, pozyskiwać i utrwalać treści rozmów, korespondencji z miejsc innych niż publiczne,
• organizować zasadzki,
• przeprowadzać obserwację miejsc, osób i środków transportu,
• przeprowadzać tzw. zakup kontrolowany,
• niejawnie nadzorować przesyłki,
• współpracować z funkcjonariuszami innych służb lub osobami fizycznymi,
• organizować zakamuflowane obiekty specjalne,
• przeprowadzać krótko i długofalowe operacje specjalne.

Przy realizacji swoich celów, AW może żądać bezpłatnej pomocy od organów państwowych, takich jak m.in. samorządy terytorialne, organy administracji rządowej, a także od innych „cywilnych” podmiotów, np. prywatnych przedsiębiorstw, jednostek organizacyjnych czy nawet osób fizycznych. Wszystkie te jednostki mają obowiązek udzielenia Agencji wymaganej pomocy.

Aplikowanie do pracy w Agencji Wywiadu

Jeszcze do niedawna nawiązanie współpracy z Agencją Wywiadu nie było prostym zadaniem – to Agencja wypatrywała interesujących ją kandydatów. Ci natomiast, którzy zgłaszali się na ochotnika, mieli być odrzucani z automatu.

Jednak od kilku lat, AW, podobnie jak inne służby, cierpi na niedobory pracowników. Stąd też w mediach coraz częściej zaczęły pojawiać się ogłoszenia i spoty, zachęcające do pracy w Agencji Wywiadu. Zaczęto również organizować spotkania dla studentów elitarnych kierunków – np. informatycznych czy lingwistycznych.

Szczegółowe informacje na temat przebiegu rekrutacji w AW nie są dostępne, co w kontekście jej zadań jest zupełnie zrozumiałe. Podstawą pracy w Agencji jest przecież dyskrecja i poufność.

Znane są jednak wstępne wymagania formalne, pozwalające na ubieganie się o posadę w AW:

• posiadanie polskiego obywatelstwa,
• posiadanie pełni praw publicznych,
• nieskazitelna postawa moralna, obywatelska i patriotyczna,
• zdolność do zachowania tajemnicy,
• co najmniej średnie wykształcenie, określone kwalifikacje zawodowe oraz zdolność psychiczna i fizyczna do służby w formacjach uzbrojonych, zachowujących szczególną dyscyplinę.

Dodatkowo, dla oficerskich stanowisk, wymagane jest wyższe wykształcenie, znajomość języków obcych, gotowość do wyjazdów oraz wspomniane wcześniej predyspozycje, m.in. umiejętność dopasowania się do szybko zachodzących zmian.

Jak wygląda aplikowanie do Agencji Wywiadu? Na tym etapie, wciąż jeszcze zwyczajnie.

Zainteresowane osoby muszą wypełnić i wysłać formularz umieszczony na oficjalnej stronie Agencji Wywiadu. W aplikacji należy podać podstawowe dane (imię, nazwisko, datę urodzenia, adres), a także informacje o obywatelstwie, posiadanej kategorii wojskowej, wykształceniu, znajomości języków, karalności oraz stanie zdrowia. Aplikujący musi również krótko uzasadnić swoją decyzję.

Tak jak w przypadku cywilnych pracodawców, Agencja zastrzega sobie prawo skontaktowania się jedynie z wybranymi kandydatami.

Praca w Agencji Wywiadu – rekrutacja

Agencja Wywiadu zaakceptowała Twoje podanie? Lepiej odłóż świętowanie na później, gdyż na tym etapie sito rekrutacji zaczyna się zagęszczać. Proces rekrutacji może potrwać nawet 5-6 miesięcy.

Dokumenty

Po wstępnej akceptacji, następnym krokiem jest dostarczenie dokumentów, określonych w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów, a więc:

• dokument potwierdzający tożsamość
• wypełniony kwestionariusz osobowy, wraz z CV w formacie PDF,
• 2 aktualne zdjęcia paszportowe,
• Ankieta bezpieczeństwa osobowego,
• dokumenty potwierdzające Twoje wykształcenie, kwalifikacje oraz doświadczenie zawodowe.

Choć dla ubiegających się o pracę, wypełnianie kwestionariuszy nie powinno być niczym zaskakującym, to jednak z pewnością, niewiele osób musiało dzielić się z potencjalnym pracodawcą tak drobiazgowymi informacjami, jak w tym przypadku.

Wspomniany kwestionariusz osobowy i ankieta bezpieczeństwa wymagają bowiem podania szczegółowych danych na temat przeszłości i aktualnej sytuacji kandydata – dokładnych informacji o wykształceniu, posiadanych uprawnieniach i certyfikatach, zainteresowaniach, uczestnictwie w partiach i stowarzyszeniach, historii zatrudnienia, wyjazdach i kontaktach zagranicznych, miejscach zamieszkania, sytuacji rodzinnej (m.in. posiadanym partnerze, dzieciach, rodzicach, rodzeństwie), karalności (kandydata oraz członków rodziny), stanie zdrowia, uzależnieniach, wysokości wynagrodzenia, posiadanych nieruchomości lub firm, rachunków bankowych, zobowiązań oraz informacji o potencjalnych referencjach.

Oprócz tego, konieczne są informacje na temat członków rodziny kandydata (ojca, matki, rodzeństwa), partnerów życiowych czy nawet potencjalnych współlokatorów – należy podać ich dane osobowe, miejsca zamieszkania i pracy.

Na podstawie ankiet pracownicy AW przeprowadzają wywiad środowiskowy, weryfikując podane informacje.

Rozmowa kwalifikacyjna

Kolejnym etapem jest rozmowa kwalifikacyjna, przeprowadzana przez pełniącego służbę funkcjonariusza. Jej celem jest lepsze poznanie kandydata – jego osobowości, motywacji i ogólnej przydatności do służby w Agencji.

Testy

Oprócz tego kandydat może (ale nie musi) zostać poddany badaniom – testowi sprawności fizycznej, badaniu psychofizjologicznemu, badaniu psychologicznemu oraz innym testom, które mogą pomóc w ustaleniu przydatności kandydata do służby. Decyzję o ich przeprowadzeniu podejmuje kierownik jednostki organizacyjnej AW.

Kandydaci skierowani do testów będą musieli zaliczyć egzamin z m.in. podciągania się na drążku, toru sprawnościowego, biegu wytrzymałościowego oraz pływania. Badanie psychofizjologiczne obejmuje natomiast szczegółowe oględziny całego ciała i wywiad zdrowotny (informacje o przebytych i posiadanych chorobach).

Warto wiedzieć, że oprócz tzw. oficerów operacyjnych, pracujących „w terenie”, Agencja Wywiadu szuka również pracowników na stanowiska cywilne – informatyków, specjalistów ds. komunikacji, researcherów, inżynierów, architektów, tłumaczy czy nawet hydraulików! Tu wymagane jest kierunkowe wykształcenie, doświadczenie w wybranej branży, znajomość języków, odpowiedzialność oraz umiejętność pracy w zespole.

Zarobki w Agencji Wywiadu

Co w zamian oferuje Agencja Wywiadu? Zgodnie z informacjami na oficjalnej stronie – “prawdopodobnie najciekawszą pracę na rynku”, konkurencyjne wynagrodzenie, stabilne warunki zatrudnienia, pracę w dobrej atmosferze, szkolenia podnoszące kwalifikację, naukę języków obcych i opiekę medyczną.

Sytuacja w Agencji nie musi jednak wyglądać tak kolorowo. W 2018 roku Agencja Wywiadu była jedyną służbą, której obcięto budżet – wyniósł on 188,5 mln złotych, z czego około 90 mln zł miało być przeznaczone na wynagrodzenia.

Jak w takim przypadku kształtują się zarobki w Agencji Wywiadu? Wszystko zależy oczywiście od stanowiska, posiadanych umiejętności i stażu pracy. W 2022 roku budżet AW ponownie został zmniejszony o prawie 20 procent. Zasadnicze wynagrodzenie funkcjonariuszy w 2022 roku wynosiło ok. 5 tys. zł. Oczywiście do tego należy doliczyć trzynastkę i dodatkowe premie. Ścisłe kierownictwo otrzymuje 10,2 tys. zł. Do tego doliczane są dodatki, m.in. za posiadany stopień czy ilość przepracowanych lat.

W przypadku stanowisk cywilnych stawki są wyższe i mogą sięgać poziomu wynagrodzeń na komercyjnym rynku pracy.

Jak podaje „Rzeczpospolita” w 2023 roku każdy agent wywiadu może liczyć na sporą podwyżkę. Centrala ma dostać około 30 procent więcej, eksperci od cyber-wojny – nawet ok. 10 tysięcy, natomiast agenci działający w strefach konfliktów zbrojnych (np. wojna w Ukrainie) nawet od 200 do 400 procent więcej niż obecnie.

Praca w Agencji Wywiadu

Jak wygląda praca jako agent wywiadu? Tego, z oczywistych przyczyn, nie wiadomo. Pracowników Agencji obowiązuje szeroko rozumiana dyskrecja. Nie mogą opowiadać o metodach swojej pracy ani w trakcie jej trwania, ani po zakończeniu służby. Do opinii publicznej co jakiś czas trafiają jednak strzępki informacji. Z nich wiadomo, że praca w Agencji nijak ma się do wizerunku kreowanego przez filmy o Jamesie Bondzie.

Szpiedzy zwykle nie korzystają z broni. Dużo skuteczniejsze są metody nie wymagające przemocy – podstęp, kłamstwo, oszustwo, szantaż. Według Agencji, siłą jej funkcjonariuszy jest intelekt, wspierany przez nowoczesne technologie. By zdobyć tajne informacje, chronione przez zagraniczne jednostki, trzeba wykazać się nieszablonowością, umiejętnością manipulowania ludzką psychiką i odpornością na stres. Ten ostatni, według byłych pracowników, jest najtrudniejszą częścią pracy szpiega. Ciągła presja obciąża psychikę, co często przekłada się na problemy w życiu osobistym, szczególnie, że rodzina nie może wiedzieć czym konkretnie się zajmujesz.

Działalność Agencji Wywiadu owiana jest tajemnicą. Nie wiadomo dokładnie, gdzie i jakie misje realizuje, z jakich korzysta metod, ani co udało jej się osiągnąć. Na tym polega jednak jej skuteczność – musi pozostawać w cieniu, by chronić niepodległą.