Według badań przeprowadzonych przez portal Pracuj.pl 24 procent kobiet i 15 procent mężczyzn doświadczyło mobbingu w czasie wykonywania swoich zawodowych obowiązków. Niestety, zdecydowana większość osób nie zgłosiła łamania prawa odpowiednim organom. Badania pokazują, że najczęściej pracownicy nie wiedzą, jak radzić sobie z mobbingiem i co zrobić, jeżeli do niego dojdzie. W tekście postaramy się wyjaśnić tę kwestię.
Nie zawsze efekt wykonywania obowiązków zawodowych oceniany jest obiektywnie, zgodnie ze ściśle określonymi wytycznymi. Zdarza się, że bezpośredni przełożony lub współpracownicy stosują m.in. niezgodne z przepisami formy nacisku na pracownika i niewybredne słownictwo. To właśnie element mobbingu. Co warto o nim wiedzieć?
Czym jest mobbing? Co należy o nim wiedzieć?
Mobbing definiuje Art. 94(3). Kodeksu Pracy. Mobbing według zapisów tego dokumentu legislacyjnego to działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.
Do mobbingu zaliczymy więc takie działania jak:
- agresywne, niestosowne słownictwo wobec pracownika;
- przejawy dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, status społeczny lub kolor skóry i wiarę;
- łamanie prawa pracy poprzez ograniczanie urlopu, dni wolnych, narzucanie dodatkowych nadgodzin;
- narzucanie obowiązków niezgodnych z zasadami umowy pomiędzy pracodawcą i pracownikiem;
- nastawianie pracowników przeciwko sobie, wpływające negatywnie na atmosferę w zespole;
- próby angażowania pracownika w czasie jego dni wolnych, poprzez np. żądanie odpowiedzi na maile lub telefony.
Mobbing jest ogólnym negowaniem przydatności pracownika, którego skutkiem jest obniżenie jego wartości ogólnej. Może doprowadzić do poważnych problemów natury psychicznej oraz pogorszeniem stanu zdrowia pracownika. Niekiedy częścią mobbingu jest agresja słowna, a nawet fizyczna.
Pamiętajmy, że mobbingiem zajmuje się sąd pracy na wniosek osoby pokrzywdzonej, chyba, że pracodawca lub współpracownik stosujący zakazane formy nacisku łamie także inne przepisy, w tym również Kodeksu karnego (np. naruszenie nietykalności cielesnej, groźby karalne itp.).
Pracownikowi, którego dotknął mobbing przysługuje m.in. zadośćuczynienie pieniężne za krzywdy, odszkodowanie za utratę pracy i rozwiązanie umowy o pracę z winy pracodawcy.
Mobbing może doprowadzić m.in. do chorób na tle psychicznym (fot. pixabay.com)
Czytaj także: Nadprzewodnik działający w temperaturze pokojowej – mistyfikacja czy rewolucja w elektronice i tani prąd?
Kiedy i jak reagować na mobbing?
Pracownicy mają niekiedy problem z definiowaniem mobbingu i reakcją na niezgodne z prawem zachowanie przełożonego lub współpracownika. Wiele osób uważa bowiem, że narzucanie dodatkowych obowiązków albo nadgodzin jest czymś normalnym. To błąd!
Oczywiście, pracodawca może poprosić nas o wyjątkowe zastępstwo albo wykonanie pracy niezwiązanej z naszymi dodatkowymi obowiązkami. Nie może być to jednak stałe obciążenie, pracodawca nie powinien na nas tego wymuszać, a wszystko musi odbywać się w atmosferze partnerstwa i dodatkowego wynagrodzenia.
W jaki sposób reagować na mobbing? Przede wszystkim koniecznie trzeba wyznaczyć granice. Jeżeli współpracownik lub szef zaczyna ingerować w naszą sferę prywatną albo przekracza swoje uprawnienia, koniecznie musimy go o tym poinformować, wskazując, że jego działanie jest niepożądane.
Jeżeli dalej eskaluje on konflikt i rodzi to niekomfortowe, a wręcz szkodliwe sytuacje, o mobbingu poinformujmy przełożonych danego człowieka. W przypadku, gdy nikt nie podejmie się interwencji, wskazane będzie powiadomienie organów ścigania. Należy się oczywiście do tego odpowiednio przygotować, zbierając wcześniej dowody.
Podsłuch to narzędzie, które pomoże w udowodnieniu mobbingu (fot. pixabay.com)
Zebranie dowodów mobbingu – najważniejsze informacje
Co może stanowić dowody świadczące o mobbingu? To przede wszystkim zeznania świadków oraz ewentualne nagrania dźwiękowe i materiały wideo, świadczące o nadużywaniu władzy przez przełożonego. Do dowodów zaliczają się także dokumenty, maile, telefony czy SMSy wskazujące na możliwość mobbingowania pracownika.
W przypadku tych pierwszych może być problem. Współpracownicy często boją się narazić szefostwu, aby samemu nie stać się ofiarą mobbingu. Zdobycie nagrań będzie więc dużo łatwiejsze. Warto wykorzystać do tego np. ukryte podsłuchy (w formie dyktafonu), kamery zakamuflowane w przedmiotach codziennego użytku i podobne urządzenia. Przed przystąpieniem do działania koniecznie należy skonsultować się z prawnikiem. Zwykle nagrywanie obcej osoby w przypadku podejrzenia mobbingu jest dozwolone, ale lepiej mieć pewność, aby nie ponieść później konsekwencji swoich działań.
Warto działać niezwłocznie. Im szybciej zdecydujemy się na rozwiązanie sprawy, tym mniejsze będą konsekwencje mobbingu.
