W sieci coraz częściej pojawiają się scamy (oszustwa), które wykorzystują media społecznościowe. Pod przykrywką legalnej działalności wyłudzają pieniądze albo dane do logowania, co może skutkować naprawdę nieprzyjemnymi konsekwencjami. Coraz popularniejsze są m.in. fałszywe reklamy sklepów na Facebooku. Co warto o nich wiedzieć?
Reklamy fałszywych sklepów mogą przybrać różną formę. Niezależnie od tego – zawsze użycie takiego fake-shopu jest sporym zagrożeniem dla naszego bezpieczeństwa cyfrowego oraz dla naszych funduszy. Im więcej zdrowego rozsądku zachowamy podczas korzystania z mediów społecznościowych, tym rzeczywiście lepiej dla nas.
Fałszywe reklamy sklepów na Facebooku – o co w tym chodzi?
Najczęściej przestępcy podszywają się pod prawdziwe i budzące zaufanie marki. Mogą to być m.in. popularne sieci gastronomiczne specjalizujące się w sprzedaży wysyłkowej, sklepy z odzieżą albo linie lotnicze.
W wykupionych przez mechanizm reklamowy mediów społecznościowych reklamach promują niepowtarzalne oferty, które np. mają jednodniowy charakter. Na materiałach promocyjnych znajdziemy informacje o kilkudziesięcioprocentowej zniżce na lot do wybranego przez nas miejsca albo wyprzedaży asortymentu. Pojawia się też oferta sprzedaży zagubionego bagażu (tak było w przypadku LOTu) czy ogromnych zniżek na „cybermonday” w sklepie Mohito. Jaki jest warunek skorzystania z oferty? Kliknięcie w reklamę.
Teraz zaczyna się proceder oszustwa. Reklama przekierowuje nas na stronę, która do złudzenia przypomina realny sklep internetowy, z tą różnicą, że nie jest on oparty na sklepowej domenie, a bardzo zbliżonej, podobnej, różniącej się np. tylko jedną literą lub kropką w określonym miejscu.
Potencjalny zakup na takiej domenie grozi bardzo niebezpiecznymi konsekwencjami. Wśród nich możemy wymienić między innymi:
- utratę środków na koncie – dotyczyć to może zarówno małych kwot (samej zapłaty za towar), jak i ogromnych środków (z konta mogą zniknąć pieniądze o wiele większe niż zakładamy, przez system płatności BLIK lub poprzez płatność kartą).
- utratę danych logowania do banku – fałszywy sklep może żądać danych do logowania do bankowości elektronicznej lub podczas procesu płatności przekierować do kolejnej fałszywej strony, tym razem podszywającej się pod bank. To grozi utratą danych do logowania i w konsekwencji nawet całych oszczędności.
- przejęcie danych karty płatniczej – podając dane do karty płatniczej dajemy oszustowi dostęp do użytkowania naszego środka płatniczego. Ten bezkarnie może używać jej później w sieci.
- utratę tożsamości internetowej – niektóre fałszywe sklepy wymagają m.in. podania numeru dowodu osobistego, PESELu, imienia i nazwiska i wielu innych informacji. To prowadzi do utraty tożsamości cyfrowej. Taka sytuacja kończy się często wyłudzeniem kredytu na nasze konto albo kolejnymi oszustwami, które będą wiązane z nami.
Jak widać, fałszywe reklamy mogą do złudzenia przypominać realistyczne materiały marketingowe (fot. Cyber Rescure)
Jak chronić się przed fałszywymi reklamami sklepów w mediach społecznościowych?
Przede wszystkim warto zachować zdrowy rozsądek. Im więcej będziemy myśleć nad realnością reklamy, a górę nie wezmą emocje – tym lepiej. Pamiętaj, że nadzwyczajnie korzystne oferty po prostu się nie zdarzają (albo zdarzają się bardzo rzadko) i koniecznie trzeba na nie uważać. Obniżka pierwotnej ceny o kilkadziesiąt procent to pierwszy sygnał ostrzegawczy.
Jeżeli jednak chcemy skorzystać z takiej atrakcyjnej promocji, warto najpierw zweryfikować jej faktyczną dostępność. W tym celu wystarczy sprawdzić, czy na oficjalnym koncie na Facebooku albo na stronie internetowej danej marki pojawiają się jakiekolwiek informacje o promocji. Jeżeli tak (fałszywe reklamy sklepów na Facebooku używają niekiedy prawdziwych informacji marketingowych, aby się uwiarygodnić), zakupu dokonaj przez oficjalny profil albo stronę, którą samodzielnie wpiszesz w pasek przeglądarki.
W przypadku wejścia na stronę (uwaga – ta może być zainfekowana) sprawdź dokładnie domenę, na jakiej ta stoi. Zrób to dokładnie, ponieważ różnica może wynikać z jednej literki, przestawionego szyku wyrazów czy kropki. Zwróć też uwagę na treści na stronie. Najczęściej teksty na takiej witrynie są tłumaczone z translatora, nie wzbudzają zaufania.
Wszelkie próby wyłudzenia pieniędzy warto zgłaszać na policji (fot. pixabay.com)
Co zrobić w przypadku oszustwa? Jak zareagować?
Jeżeli już zrobisz „zakupy” w tego typu fałszywym sklepie, konieczna jest szybka reakcja. Może ochronić przed większymi lub mniejszymi stratami. Przede wszystkim zablokuj dostęp do karty płatniczej i PESELu. Zastrzec je możesz przez system bankowości elektronicznej. W ten sposób uniemożliwisz np. wzięcie kredytu lub płatność kartą w innych sklepach przez oszusta.
O sprawie warto powiadomić też organy ścigania. Chociaż szanse złapania przestępców zwykle są małe, zgłaszanie takich przestępstw może doprowadzić do ich ograniczenia. Możesz też poinformować sklep, który jest także ofiarą oszustwa o procederze, który odbywa się w sieci. Bezsprzecznie zgłaszaj też fałszywe reklamy administratorom mediów społecznościowych.
