Powybijane szyby na przystanku, połamane ławki w parku, niecenzuralne słowa wyryte na murach – niestety, wandalizm jest codziennością dla mieszkańców wielu miejscowości. Brak dowodów lub niska szkodliwość czynu sprawiają, że sprawcy często są bezkarni. Kiedy mamy do czynienia z wandalizmem? I jak się przed nim bronić?
Wandalizm, czyli co?
Pojęcia wandalizmu używa się do potocznego określenia nieuzasadnionego, umyślnego niszczenia cudzego mienia, w szczególności zaś własności publicznej.
Przyczyny wandalizmu mogą być różne. Z jednej strony mogą mieć podłoże ideologiczne (np. niszczenie mienia przez członków ugrupowań opozycyjnych), kulturowe (np. tworzenie grafik stanowiących oznaczenie terytorium) czy majątkowe (np. kradzież pokryw studzienek w celu sprzedaży). Z drugiej strony, mogą stanowić wyraz prywatnej zemsty czy buntu przeciw otaczającej rzeczywistości.
Ocena tego typu działań również nie zawsze bywa jednoznaczna. Graffiti, dla jednych stanowi kosztowny i szkodliwy akt wandalizmu. Dla innych jest natomiast formą ekspresji artystycznej, która wzbogaca miejski krajobraz.
Z reguły jednak, wandalizm narusza prawo do własności i przynosi wymierne straty dla budżetu samorządów lub osób prywatnych, przez co podlega karze.
Co grozi za wandalizm?
W polskim prawie, wandalizm zawiera się w definicji „niszczeniem mienia”. Zgodnie z artykułem 288 Kodeksu Karnego, każdy kto cudzą rzecz (nienależącą do niego) niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.
O faktycznie poniesionych konsekwencjach najczęściej decyduje jednak wartość niszczonych rzeczy – w 2019 roku kwota, która decyduje o zakwalifikowaniu czynu, jako łagodniej traktowanego wykroczenia, wynosi 525 zł. Kluczowe jest również ustalenie sprawcy, czy to za pomocą monitoringu czy z pomocą zeznań świadków. Dzięki temu, poszkodowany skuteczniej może dochodzić swoich praw w sądzie – wnioskować o rekompensatę równowartości wyrządzonej szkody lub o przywrócenie mienia do stanu sprzed szkody.
Przykłady wandalizmu
Choć każdy akt wandalizmu zasługuje na potępienie, to jednak niektóre z nich są wyjątkowo szkodliwe i uderzają we wspólne dobra kultury.
Jednym z najgłośniejszych przypadków wandalizmu było wyrycie inicjałów na ścianie Koloseum przez rosyjskiego turystę. Mężczyznę złapano na gorącym uczynku i natychmiast postawiono przed sądem. Otrzymał 4 miesięczną karę pozbawienia wolności w zawieszeniu i 20 tys. euro grzywny.
Nie jest to jednak odosobniony przypadek. Turyści, wbrew zakazom, regularnie wdrapują się na szczyty egipskich piramid by robić zdjęcia czy oddawać się… miłosnym uciechom. Inni rozłupują ściany budowli i sprzedają je bazarach. Przed tego typu problemami stoją m.in. Stonehenge, Angkor Wat, Partenon czy Wielki Mur Chiński.
Przykładów wandalizmu nie brakuje również w Polsce. Dla przykładu, pracownicy Tatrzańskiego Parku Narodowego, co roku muszą sobie radzić z wymalowanymi na skałach wyrazami miłości i hasłami „tu byłem”. Coraz częściej można również usłyszeć o aktach wandalizmu dokonywanych przez dzieci i młodzież, która za przykładem amerykańskiej tradycji Halloween, robi kosztowne „psikusy” osobom nie biorącym udziału w zabawie.
Wandalizm – jak się bronić?
W przypadku wandalizmu, dużo lepiej jest zapobiegać niż leczyć. Uszkodzenia wywołane przez wandali zawsze będą wiązały się wysokimi kosztami, które, o ile nie udowodni się sprawcy, będzie trzeba pokryć z własnej kieszeni. By tego uniknąć, warto zainwestować w urządzenia monitorujące dom, działkę czy klatkę schodową.
Do ochrony mieszkania najlepiej sprawdzi się kamera w wizjerze z rejestratorem ZM003. Kamera w judaszu i wysokiej rozdzielczości wyświetlacz pozwalają na dyskretne, ale skuteczne obserwowanie sytuacji za drzwiami. Nagrania są zapisywane na karcie pamięci, dzięki czemu dostęp do nich możliwy jest zarówno z poziomu urządzenia, jak i z komputera. Dodatkową funkcją jest oświetlacz IR, umożliwiający nagrywanie w ciemności i czujka ruchu, która oszczędza baterię i miejsce na karcie pamięci.
Właścicieli domów może zainteresować natomiast fotopułapka HD TV-68M: GSM z ogniwem słonecznym. Urządzenie, wyposażone w kamerę HD, jest w stanie zapisywać zdjęcia i nagrania na wbudowanej pamięci lub wysyłać je za pomocą modułu GSM na wybrany wcześniej numer telefonu i adres mail. Dzięki dwóm oświetlaczom IR możliwe jest nagrywanie w ciemności, a szczelna obudowa chroni przed wilgocią i temperaturami od -25° C do 77° C.
Walka z wandalizmem nie jest łatwa. Chuligani mogą uderzyć niemal wszędzie, a udowodnienie winy często zależy od twardych dowodów. Warto zatem zadbać o urządzenia, które będą w stanie ich dostarczyć.
– doradca w zakresie urządzeń do inwigilacji i kontrinwigilacji, praktyk wykrywania oraz ekspert w zakresie survivalu.