Na świecie żyje około 7,5 mld ludzi, a każdy z nich jest unikalny, przynajmniej z punktu widzenia genetyki. Jedną z najpopularniejszych metod rozróżniania osób jest porównywanie odcisków palców. Myli się jednak ten, kto sądzi, że to technika rodem z czasów seriali kryminalnych. O unikatowości linii papilarnych wiedzieli już starożytni. Kiedy zatem zaczęto wykorzystywać tę metodę i czy rzeczywiście jest tak skuteczna? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w naszym artykule.
Historia badań linii papilarnych
Pierwsze próby wykorzystania unikatowości linii papilarnych podejmowano w już starożytnej Babilonii, Chinach i Japonii. Wtedy to, odcisk palca na dokumencie potwierdzał zawarcie transakcji handlowej, czy .. przypieczętowywał rozwód.
Na dobre, technika ta rozgościła się jednak dopiero w drugiej połowie XIX wieku. W 1858 roku linie papilarne były wykorzystywane przez Wiliama J. Herschela, który potwierdzał w ten sposób wypłaty żołnierskich rent. W podobnym czasie, niezależne badania nad tym tematem prowadził Szkot Henry Faulds. W 1880 roku, w artykule opublikowanym w czasopiśmie “Nature”, Faulds jako pierwszy postulował zbieranie odcisków palców na miejscu zbrodni. Po kilku latach, w tym samym czasopiśmie pojawiły się kolejne wyniki badań – Fancisa Galtona, który stał się później autorem pierwszej książki na temat odcisków palców – “Fingerprints”. I choć ci trzej panowie nie darzyli się sympatią (zżerała ich zazdrość, gdyż każdy uważał się za prekursora w dziedzinie), to jednak czy chcieli, czy nie, wspólnie zbudowali podwaliny pod naukę, znaną dzisiaj jako daktyloskopia.
Daktyloskopia – pokaż mi linie papilarne, a powiem ci kim jesteś!
Daktyloskopia, to technika śledcza, która bada i porównuje linie papilarne dłoni, by ustalić sprawcę przestępstwa. U podstaw tej techniki leży przekonanie, że linie papilarne podlegają zasadzie 3N:
- są niepowtarzalne – choć nie przeprowadzono oficjalnie badań potwierdzających tę tezę, to jednak według wyliczeń prawdopodobieństwo powtórzenia linii papilarnych wynosi 1:1097 , podczas gdy wielkość ludzkiej populacji, od początków jej istnienia szacuje się na 1011;
- są nieusuwalne – pozbycie się ich, wbrew powszechnej opinii, jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe;
- są niezmienne – po oparzeniach czy utracie naskórka odtwarzają się w tym samym kształcie.
Każdy człowiek posiada zatem na palcu indywidualny zbiór cech, po których można go rozpoznać. Zalicza się do nich ogólny wzór linii papilarnych, specyficzny kształt krawędzi, zarys i rozmieszczenie porów oraz tzw. miuncje, czyli wszelkie charakterystyczne rozwidlenia, oczka czy przerwy w liniach papilarnych.
Jak pobierane są odciski palców?
W zależności od warunków, wykorzystywane są różne metody pobierania odcisków palców. Jeszcze do niedawna, gdy zdejmowano odciski palców od osoby, badanie polegało na naniesieniu na palec tuszu, a następnie przetoczeniu palca po specjalnej karcie daktyloskopijnej. Jednak ze względu na problemy z właściwym pobraniem odcisku, odchodzi się od tej techniki. Dużo skuteczniejsze są nowoczesne metody, które wykorzystują zjawiska fizyczne – odbijanie światła od linii papilarnych, ładunki elektryczne na powierzchni palca, przewodnictwo cieplne czy nawet ultradźwięki. W dużym uproszczeniu, ich zasada jest taka sama – służy stworzeniu obrazu naszych linii papilarnych, które będzie można później porównać z innymi.
W przypadku pobierania odcisków palców pozostawionych na powierzchniach najczęściej stosuje się metodę proszkową lub termiczną. W pierwszej z nich ślad pokrywa się za pomocą pędzelka, specjalnym proszkiem, który przykleja się do substancji pozostawionych przez palec i uwydatnia kształt odcisku. Metodę termiczną, ze względu na konieczność podgrzania do wysokich temperatur, stosuje się głównie do niewielkich przedmiotów.
Daktyloskopia w służbie prawu
Choć pionierzy daktyloskopii byli obywatelami Imperium Brytyjskiego, to jednak pierwszym krajem, w którym skorzystano z jej pomocy była Argentyna. Niedługo po wydaniu książki Galtona, argentyński inspektor posłużył się krwawym odciskiem palca, by znaleźć sprawcę podwójnego morderstwa. Sprawa była o tyle tragiczna, że chodziło o dwójkę małych dzieci, a winną okazała się … ich matka.
Całkiem współczesnym przypadkiem jest natomiast historia handlarza narkotyków, który został aresztowany przez … zdjęcie dłoni! Zostało ono znalezione na smartfonie jednego z kilkunastu podejrzanych. Żaden z nich nie chciał się przyznać, dlatego śledczy zbadali linie papilarne w ten sposób zidentyfikowali delikwenta.
Co ciekawe, nie każdy może zostać w ten sposób rozpoznany. Okazuje się, że mutacja genetyczna może sprawić, że dziecko urodzi się bez linii papilarnych! Zaburzeniu nadano przydomek “choroby opóźniającej wjazd” od przypadku obywatelki Szwajcarii, która z powodu braku linii papilarnych nie mogła przekroczyć granicy USA.
– doradca w zakresie urządzeń do inwigilacji i kontrinwigilacji, praktyk wykrywania oraz ekspert w zakresie survivalu.
Ciekawy artykuł, nie wiedziałem o tym, że linie papilarne odtwarzają się w tym samym układzie nawet po urazach czy poparzeniach. Dobrze wiedzieć..