Często otrzymujemy od Państwa zapytania na temat legalności użycia urządzeń inwigilujących takich jak podsłuchy i dyktafony. Taka informacja jest szczególnie ważna dla osób zbierających odpowiednie dowody w sprawach sądowych. W tym artykule przedstawimy kiedy oraz czy podsłuchiwanie i nagrywanie rozmów jest legalne, a także czy uzyskany w ten sposób materiał zostanie uznany za dowód w postępowaniu karnym lub cywilnym.
Nagrania rozmów w których nie uczestniczymy
W świetle prawa należy rozgraniczyć nagrywanie rozmów, w których uczestniczymy od tych, w których nie jesteśmy stroną. W tym drugim przypadku użycie dyktafonu lub podsłuchu jest nielegalne i podlega karze do 2 lat pozbawienia wolności.
Kodeks karny (Dz.U.1997.88.553)
Art. 267. Kodeks Karny
1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego.
3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem.
4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1-3 ujawnia innej osobie. § 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 1-4 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Nagrania jako dowód zdrady
Niestety, przyłapanie męża na gorącym uczynku dzięki zainstalowanemu w sypialni/biurze/samochodzie podsłuchowi bywa ryzykowne. Takie działanie może być podstawą do wszczęcia postępowania na wniosek pokrzywdzonego. Zdarza się, że wykorzystanie takich materiałów podczas sprawy rozwodowej, może zostać potraktowane jako mniejsza szkodliwość czynu niż zdrada i kara będzie łagodna lub nie będzie jej wcale. Przede wszystkim odradzamy pokazywania zebranych materiałów osobom trzecim, takim jak rodzina czy przyjaciele, gdyż jest to naruszeniem kolejnego paragrafu. Czy taki materiał zostanie dopuszczony jako dowód do sprawy rozwodowej?
Sądy nie są zgodne w ocenie. Wykazuje się, że działania podjęte w ochronie uzasadnionego interesu prywatnego lub społecznego, mogą uprawomocnić wykorzystanie takiego dowodu. Tych z Państwa, których szczególnie interesuje ta kwestia, zapraszamy do eksperckiego artykułu napisanego przez Adwokat Annę Jakuć.
Nagrywanie rozmów dzieci
Jako rodzice często zamartwiamy się o nasze dzieci. Gdy są mniejsze, chcemy wiedzieć, że spokojnie śpią w nocy lub czy niania nie nadużywa naszego zaufania. Gdy są starsze, obawiamy się, czy nasze pociechy nie angażują się w toksyczne relacje, uzależnienia lub czy nie są ofiarami przemocy w szkole. Takie obawy z pewnością zachęcają nas do nagrywania ich rozmów. Z tym że tak, jak w przypadku małych dzieci, takie środki bezpieczeństwa mogą być tłumaczone rodzicielską troską, tak w przypadku starszych dzieci takie działania zakrawają o nadużycie kontroli rodzicielskiej.
Jeśli mają Państwo obawy, że nastoletnia córka spotyka się z nieodpowiednim chłopakiem, a małoletni syn zaczyna interesować się używkami, z pewnością warto wykorzystać mniej ingerujące metody takie jak np. wizyta w poradni psychologicznej. W tych przypadkach prawo nie reguluje do końca kwestii ochrony prywatności. Mimo iż kontrola rodzicielska tłumaczy wiele zachowań, zalecamy w tej kwestii ostrożność.
Nagrania rozmów, w których uczestniczymy
W przypadku nagrywania rozmów, w których byliśmy stroną, nie będziemy pociągnięci do odpowiedzialności karnej, jednak nadal musimy liczyć się z prawdopodobieństwem pociągnięcia do odpowiedzialności cywilnej. Wynika to z konstytucyjnego prawa jednostki do ochrony prywatności.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2014.121 j.t.)
Art. 47 Konstytucji
Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym
Art. 23. Kodeksu Cywilnego
Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Przepisy cywilne dają dużo większe pole do interpretacji. W naszej ocenie zebrany materiał dowodowy, mający na celu udowodnienie nagrywanemu próby zatajenia stanu faktycznego, nie powinien zostać uznany za naruszenie dobra osobistego jednostki. Dla przykładu nagrywanie rozmów na dyktafonie podczas negocjacji biznesowych, w celu udowodnienia warunków umowy ustnej, która przez nagrywaną stronę została niedotrzymana, nie powinno podlegać karze. Jednak wszelkie tego typu kwestie będą już jednostkowo analizowane przez organ sprawiedliwości w przypadku wytoczenia sprawy cywilnej. W celu uniknięcia niepewności w tego typu sytuacjach, najlepiej uzyskać od drugie strony zgodę na nagrywanie lub chociaż poinformować o tym, że rozmowa zostanie uwieczniona.
Nagrywanie a przemoc domowa
Często zdarza się, że podczas postępowania sądowego w sprawach cywilnych, potajemne nagrania awantur i przemocy zostają dopuszczone jako istotny dowód w postępowaniu. Ważną kwestią w takich sprawach jest niepodważalność dowodu i jego autentyczność, która jest dokładnie sprawdzana. Tego typu dowody są w szczególności dopuszczane w sprawach dotyczących czynów wykazujących się wysoką szkodliwością społeczną takich jak np. przemoc wobec dzieci.
Nagrywanie rozmów w pracy
Według polskiego prawa rozmowa może zostać nagrana lub podsłuchana nie tylko przez osobę w niej uczestniczącą, ale też osobę, dla której rozmowa jest przeznaczona. Dlatego też pracodawca ma prawo podsłuchać rozmowę przeprowadzaną z klientem przez swojego reprezentanta. Jednak należy pamiętać, że klienci powinni mieć pełną świadomość nie tylko bycia nagrywanym, ale również wykorzystania nagranych materiałów. Tu kwestie prawne są bardziej skomplikowane, gdyż wchodzą w obszar ochrony danych osobowych. Takimi danymi są zarówno głos jak i wszystkie informacje, które pozwolą ustalić tożsamość jednostki. Pracodawca nie ma jednak prawa podsłuchiwać prywatnych rozmów nawet, gdy prowadzone są przez służbowy telefon. Aby stałe nagrywanie pracownika było legalne musimy uzyskać jego zgodę.
Korzystanie z dyktafonów i podsłuchów do nagrywania rozmów jest legalne, ale ma swoje ograniczenia. Warto zaznajomić się z normami ich użycia. Należy pamiętać, że legalność nagrywania rozmów jest uzależniona od tego, kto jest adresatem nagrywanych informacji oraz w jakim celu są one nagrane.
– doradca w zakresie urządzeń do inwigilacji i kontrinwigilacji, praktyk wykrywania oraz ekspert w zakresie survivalu.
Nagrywanie rozmów to poważny problem, wiele wątpliwości w tym artykule mi rozwialiście. Chociaż te przepisy, które się ścierają: ochrona prywatności a prawo do nagrywania gdy jest się stroną, to chyba można jakoś lepiej uściślić, wyjaśnić sytuacje, kiedy jest to dopuszczalne. Chociaż z tym nagrywaniem dzieci to uważam że jest przesada,bo czemu traktować dzieci jak jakieś głupsze istoty od dorosłych. Przecież one tez mają prawo do pewnej swobody, a zachowania w zupełnie inny sposób można prostować itd… piękne to prawo mamy, naprawdę.
Bardzo przydatny artykuł, tylko jednocześnie dość dużo mówiący o słabym stanie polskiego prawa..no ale co zrobic.
prezycyjnie rozróżniliście odpowiedzialność karną od cywilnej,to się ceni,bo trudno w to uwierzyć ale jak widzę po forach niewiele ludzi to wgl rozróżnia. A co do jakości polskiego prawa, gdy chodzi o nagrywanie rozmów osobiście uważam że tak tragicznie nie jest, często ważny jest kontekst, a to już oceni sędzia, a nie rozstrzygnie czasem niesprawidliwy suchy paragraf
Witam,
w moim wcześniejszym doświadczeniu zawodowym ( branża finansowo- windykacyjna) działałam tak, ze pozyskiwałam zlecenia telefonicznie, rozmowy były nagrywane, ale Klienci nie byli o tym fakcie informowani przez żaden ivr, ani przeze mnie. po moim pytaniu do działu prawnego, usłyszałam odpowiedź, że jeśli jako organizacja, wykorzytsujemy rozmowy wyłącznie do celów szkoleniowych, nie ma obowiązku do informowaniu o nagrywaniu rozmów
prosze o opinię
dziękuję za informację
Pytanie to jest do prawnika, gdyż ten przypadek nie jest jasno wyjaśniony w Ustawie. Naszym zdaniem, jeżeli w rozmowie padają, np. imiona i nazwiska to przedsiębiorca chcący te rozmowy wykorzystać np. szkoleniowo, powinien zapytać o zgodę na nagrywanie i przetwarzanie.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U.2014.1182 j.t.) mówi, że konieczne jest uzyskanie zgody rzez przedsiębiorcę na nagrywanie i wykorzystanie nagrań zawierających dane osobowe.
Dodatkowo Art. 23 kładzie nacisk na dobra podlegające szczególnej ochronie.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U.2014.121 j.t.)
„Art. 23. Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.”
Witam,
Zastanawiam się nad zrobieniem nagrania audio wypowiedzi podczas wizyty u lekarza, które chcę później udostępnić. To nagranie nie byłoby oczywiście czymś złym, a jedynie potwierdzeniem wiedzy medycznej- wykorzystanie autorytetu lekarza. Żadna informacja nie sugerowałaby osoby lekarza ani nie wskazywala miejsca jego pracy a glos bylby zmieniony komputerowo. Czy moge cos takiego zrobic? Czy moge w ogole nagrac? Jak to wyglada? W programach typu „Uwaga” to przechodzi. Proszę o odpowiedz.
Teoretycznie, jeżeli jest się adresatem wypowiedzi drugiej osoby i bierze się udział w tej rozmowie, to można taką rozmowę nagrać, najlepiej jednak przed podjęciem takich czynności zasięgnąć rady prawnika. Nie jestem pewien, czy w tym przypadku ma znaczenie, np. tajemnica lekarska i inne tego typu kwestie.
niestety podsłuchiwanie rozmów telefonicznych stalo się coraz powszechniejsze. już nie mówię o filmach 🙂 Trzeba uważać, co i gdzie się mówi. teraz każdy tylko patrzy jak poprawić sobie, nawet kosztem innych
Dzięki za ten artykuł! Dzwonił do mnie jakiś lipny konsultant zaczął mi wciskać jakieś skarpety , a jak się zapytałam, czy rozmowa jest nagrywana bo nie wyrażam zgody to próbował mi wmówić, że nagrywanie rozmów bez zgody rozmówcy jest legalne.. nie przedstawił się z jakiej jest firmy ani nic…iść z tym na policję?
Witam.
Miałem taką sytuację że najemca mnie nagrywał podczas ostatniej rozmowy przy zdaniu kawalerki poinformował mnie na końcu że nagrał mnie. Przyczyną -Nie chciałem mu oddać kaucji ze względu na wyrządzone mi szkody na kawalerce.
Czy mógł mnie nagrywać?
Witam. Mam pytanie w takim razie. Znajomy rozmiawial przez telefon z siostrą o osobie która nagrała to co mówił. Mówił o tej osobie ale nie padły żadne groźby karalne. Czy ta osoba która nagrała tą rozmowę (słowa znajomego) swoim telefonem może podać go o zniesławienie?
Chciałabym się dowiedzieć czy nagrywanie rozmów w których się nie uczestniczy ale są to rozmowy między osobą niepełnosprawną która jest wykorzystywana nękana i nachodzona w domu i nie potrafi lub nie chce sama się obronić przed przemocą psychologiczną i fizyczną jest uzasadnione. Czy mimo jej sprzeciwu spowodowanego strachem i podatnym wpływem osoby wykorzystującej można w jej domu założyć podsłuch by udowodnić przemoc psychiczną i fizyczną? Jak się ma także podsłuch do osoby ubezwłasnowolnionej? Chodzi o tę samą osobę z tym samym problemem. Szukamy pomocy ponieważ osoba niepełnosprawna jest osobą wpływową i wykorzystywaną. Czy ubezwłasnowolnienie może być usprawiedliwieniem dla założenia takiej osobie podsłuchu? Dodam że osoba niepełnosprawna sama kiedyś nagrywała przestępstwa jej wyrządzone ale z powodu strachu i uzależnienia emocjonalnego do kata nigdy ich nieupubliczniła bo boi się zemsty. My jako rodzina chcemy jej pomóc. Proszę o odpowiedź. Dziękuję.
Przed podjęciem jakichkolwiek działań w tak ważnym temacie, należy porozmawiać z prawnikiem, gdyż jest na bieżąco z przepisami prawa i na pewno ma znacznie większe doświadczenie i styka się z podobnymi problemami częściej niż my. Chcemy jednak odpowiedzieć na pytanie, czy jest to przestępstwo – jest, ale czy w razie złożenia pozwu, sąd ukarze nagrywającego? To już zależy od sądu i każdego przypadku z osobna. Może okazać się tak, że sąd uzna nagrywającego za winnego, ale biorąc pod uwagę niską szkodliwość czynu oraz przesłanki, którymi było ratowanie osoby bliskiej, odstąpić od wymierzenia kary.
Niedawno mnie ktoś szantażował nagraniem z intymnej rozmowy, w której szantażysta nie brał udziału .. teraz wiem, że to ta osoba ma kłopoty i zamierzam odwdzięczyć się pozwem. Dziękuje
Też mam pytanie – mam problem z komputerem, temat się już ciągnie kilka miesięcy, sprzęt był drogi, a nie działa jak powinien. konsultanci na infolinii mówią jedno, potem przychodzi pismo i mówi drugie. Chce zadzwonić jeszcze raz do działu reklamacji i nagrać rozmowę, zeby mieć podkładkę. Czy osoba po drugiej stronie moze mi odmówić rozmowy, jesli powiem, ze zamierzam ją nagrać? bo przecież oni nagrywaja. A może nie informować o tym, że nagrywam?
WITAM . Wiec jesli dobrze zrozumialemto moge dac synowi dyktafon z kamera w dlugopisie .. do nagrania przerw w szkole chodzi o dokuczanie przez innych i udowodnienie nauczycielom ze jednak cos sie dzieje zlego
Witam
Czy nagranie w którym jest przemoc psychiczna nad dzieckiem mogę przekazać pracownikowi socjalnemu Ops lub kuratorowi sądowemu ?[ takie nagranie z mojego telefonu gdzie nie słychać mojego głosu]
Pingback: Jak poradzić sobie z mobbingiem w pracy? - Blog detektywistyczny - AlfaTronik
Pingback: Szantaż – jak reagować i zebrać dowody? - Blog detektywistyczny - AlfaTronik
Pingback: Mini kamera do samochodu? Jak wybrać? - Blog detektywistyczny - AlfaTronik